İkili ilişkilerde fikir ayrılığından doğan tartışma ortamı, kızışarak kavga boyutuna kadar ilerleyebilmekte. Bu süreçten itibaren de sorun, çözüme ulaşmaktan ziyade daha büyük bir sorunun temelini oluşturmakta.
Peki tarafların orta noktada buluşması için önemli olan nedir ?
Tartışmanın biçimini belirleyen, konuşulan konudan ziyade, ifade biçiminin karşı tarafa nasıl aktarıldığıdır. Bu hususta bilinmesi ve geliştirilmesi gereken en kritik konu iletişim yöntemleridir.
İletişim aşamasında kişi haklılığından taviz vermeden baskın konuma geçer ya da kendini savunucu bir biçimde duruş sergilerse karşı tarafta “Suçlu” imajının oluşması muhtemel olup, tartışmanın dozu artabilmektedir. Dolayısıyla, sorunlar ortaya konurken öncelikli yapılması gereken “Suçlama” davranışından uzak durularak konuşmanın konusu bu doğrultuda ortaya konmalıdır. Bu aşamada BEN ve SEN cümlelere dikkatle yerleştirilmelidir.
DUYGULARINIZI PAYLAŞIN !
Ben dili, çözüm odaklıyken, Sen dili sorun odaklıdır. Ben dili şimdiyi esas alırken, Sen dili genellemeye yönelir. Ben dili duygularla ifade edilirken, Sen dili davranışlarla eşleştirilir. Ben dili, bireysel ihtiyacı ortaya koyarken, sen dili karşı tarafın kişiliğini hedef alır. Ben dili işbirliği sağlarken, sen dili savunmaya iter.
Birkaç örnekle açıklayalım. Siz de cümleleri okurken neler hissettiğinize odaklanın ve buna benzer cümleleri bir başkasına kullanırken şimdi neler hissettiğinizi o an anımsayın.
SEN DİLİ:
“Bana hiç yardım etmiyorsun”
“Her zaman sözümü kesiyorsun”
“Bu davranışı hep yapıyorsun” …
BEN DİLİ:
“Böyle söyleyince üzülüyorum”
“Sözlerim yarım kalınca kızıyorum”
“Bu davranışın nedeniyle senin için endişelendiriyorum” …
Tartışma esnasında zihin çok gergin değil ise çözüme daha kısa zamanda ulaşmak için şu formülü kullanmak ikili arasında işbirliği oluşturacak; sıkıntıların ve isteklerin daha net anlaşılmasını sağlayacaktır:
SORUNUN KAYNAĞI – DUYGU – İHTİYACIN NEDENİ – NE İSTİYORUM ?
(Gürültü olduğu için – rahatsız oluyorum ve – işte çok yoruldum – dinlenmek istiyorum)
Ancak; bu ifade biçimi hem istenileni hem de sorunun nedenini net bir biçimde ortaya koymaktadır. Ancak; tartışma esnasında “olumsuz duyguların yoğunlaşması nedeniyle uzun bir cümle kurmak güç olabilir. Karşı tarafa duyguları iletmek de olumlu sonuç için fayda sağlayacaktır. Çünkü; duygular soyuttur ve siz onları ortaya koyduğunuzda farkındalık yaratacak, karşınızdakini çözüm için düşünmeye davet etmiş olacaksınız. Karşınızdakine duygularınızı bilmesi için izin verin.
“Duygu olmadan, karanlığı aydınlatamayız ve bitkinliği harekete çeviremeyiz.”
C.G. JUNG